(VEF.VN) - Đại diện ban quản lý thủy điện cho rằng vết nứt tại Đập thủy điện sông Tranh 2 không phải là sự cố kỹ thuật. Tuy nhiên, các chuyên gia lại khẳng định đó là biểu hiện không thể xem thường.Ban quản lý dự án thủy điện sông Tranh 2 cho hay: "Đập thủy điện Sêsan 4 còn có tổng lưu lượng nước thấm tới 74 lít/giây thì mức thấm 30lít/giây ở đập thủy điện sông Tranh 2 là thấp. Đập nào cũng sẽ bị thấm, vấn đề là thấm ít hay nhiều". Tuy nhiên, Hội Đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam cảnh báo không thể coi thường các vết khe nhiệt đó. Đập thủy điện sông Tranh 2 bị thấm nước, rò rỉ nước tới mức thành vòi xối xả qua thân đập khiến hàng nghìn người dân ở hạ lưu hoang mang. Các chuyên gia khuyến cáo phải giám sát chặt và không thể coi thường, Ban quản lý dự án thủy điện này thì vẫn khăng khăng đập đảm bảo kỹ thuật. Nhầm lẫn khe nhiệt và khe nứt? Dự án Thủy điện Sông Tranh 2 do EVN làm chủ đầu tư, được xây dựng tại tỉnh Quảng Nam từ tháng 3/2006 và đã đi vào hoạt động năm 2010. Đây là dự án nhóm A, có tổng mức đầu tư 5.194 tỷ đồng, được thiết kế ttổng công suất 190MW. Với dung tích hồ chứa khoảng 730 triệu m3 nước, sông Tranh 2 là công trình thủy điện lớn nhất miền Trung hiện nay. Những ngày qua, cuộc tranh cãi giữa Ban quản lý dự án thủy điện sông Tranh và các nhà khoa học về hiện tượng nứt đập, thấm nước vẫn chưa kết thúc. Trao đổi với PV Diễn đàn kinh tế Việt Nam, báo VietnamNet, ông Trần Văn Hải, Trưởng ban quản lý dự án thủy điện 3 khẳng định: "Cái mà người ta nhìn thấy tưởng là khe nứt chỉ là khe nhiệt thôi. Đã gọi là khe thì tức là phải hở rồi. Việc tạo ra các khe như vậy chính là ý đồ ngay từ trong bản thiết kế công trình đập thủy điện". Theo ông, hiện tượng này không phải là sự cố kỹ thuật mà chính là nhà thiết kế đã cố tình tạo ra khe như vậy. Khi làm đập bê tông, bao giờ cũng phải tạo các khe nhiệt, là để các khối bê tông trong quá trình bị thủy hóa, có sức nhiệt thì sẽ có điều kiện giản nỡ được. Tuy nhiên, theo GS. TSKH Nguyễn Thế Hùng, Phó chủ tịch Hội cơ học thủy khí Việt Nam, không có công trình nào có hành lang thu nước thấm đặt ở phần hạ lưu của thân đập. Thông thường phải đặt hành lang thu nước thấm ở 1/3 thân đập về phía trên. Phần 2/3 thân đập dưới phải đảm bảo khô ráo 100%. Tôi đã đi hàng trăm đập nước khắp nơi trên thế giới nhưng chưa thấy công trình nào như thế này!" Trước ý kiến này, vị đại diện Ban quản lý dự án này rất bức xúc. Ông cho biết:"Trong thiết kế, phía trước khe sẽ có khóa nước. Nhưng tôi xin khẳng định, không thể khóa 100% nước chảy về phía hạ lưu được. Quan trọng là tổng lượng nước thấm này phải nằm trong yêu cầu cho phép". "Vì thế, không thể có chuyện 2/3 thân đập dưới khô ráo 100% được. Bất cứ đập thủy điện nào cũng bị thấm. Trên cả thế giới, đập nào cũng thế cả, ở Việt Nam cũng vậy, chỉ có điều là thấm ít hay thấm nhiều thôi", ông nói. Các công nhân đang xử lý vết rò nước ở đập sông Tranh 2 (ảnh: theo VietnamNet) Tại đập thủy điện sông Tranh, tổng lượng nước thấm là 30 lít/giây. Theo kinh nghiệm và quan sát của chuyên gia kỹ thuật tại đây, ngay tại thủy điện Sesan 4, tổng lượng nước thấm là 74 lít/giây, còn tại thủy điện Pleykrông, "nghe nói" vào khoảng 50 lít/giây. Nói như vậy nghĩa là, việc thấm nước ở đập sông Tranh 2 là còn "nhẹ" và là hiện tượng bình thường. "Các hiện tượng đó đã được Hội đồng nghiệm thu Nhà nước và cơ quan thiết kế đánh giá là đảm bảo yêu cầu kỹ thuật", ông Hải nhấn mạnh. Vị đại diện này còn nói:"Chúng tôi đã làm nhiều công trình đập thủy điện, là người có thực tế nên chúng tôi rất biết các hiện tượng này. Nếu ai đó gọi đập có khe nứt là sai và không hiểu biết. Một số nhà khoa học chưa đến thực tế tình hình. Riêng trường hợp GS Hùng phát biểu như vậy, có thể còn có sự nhầm lẫn giữa hành lang thu nước nằm song song với đập với hành lang dẫn đi từ hạ lưu lên". Theo Ban quản lý, tác giả thiết kế đập sông Tranh là Công ty CP tư vấn xây dựng điện 1, trụ sở tại Thanh Xuân, Hà Nội do EVN nắm giữ cổ phần chi phối. Khe nhiệt đập thủy điện có vấn đề Tuy nhiên, các nhà khoa học của Hội Đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam vẫn không thể đồng tình với lập luận như vậy của phía Ban quản lý dự án thủy điện sông Tranh 2. Chia sẻ với Diễn đàn Kinh tế Việt Nam, báo VietnamNet, ông Hoàng Xuân Hồng, Trưởng Ban Khoa học công nghệ của bày tỏ: "Việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam gửi văn bản của Ban Quản lý Dự án Điện 3 như một thông báo quan điểm chính thức của Tập đoàn này khẳng định dòng thấm chảy ra phía hạ lưu đã được nghiệm thu và đánh giá là đạt yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo chất lượng công trình xem ra không thuyết phục. "Thậm chí, khẳng định này có thể không đúng về bản chất. Ở đây có thể có sự nhầm lẫn giữa lưu lượng thấm cho phép trên toàn bộ thân đập và lưu lượng nước chảy qua đập thành dòng, thành vòi tại một số điểm của khe nhiệt và khe co dãn, khe lún", ông Hồng nói. Theo vị kỹ sư này phân tích; "Chúng ta đều biết vật liệu bê tông không thể chống thấm tuyệt đối nên trong các đập bê tông trọng lực bao giờ cũng bố trí các hành lang thu nước thấm rồi cho chảy ra hạ lưu đập. Tùy theo quy mô của đập mà các nhà tư vấn thiết kế có thể bố trí một hoặc nhiều tầng hành lang. Trong hành lang đặt các thiết bị đo các yếu tố kỹ thuật như thấm, chuyển vị, nhiệt độ, ... Riêng về thấm, các nhà tư vấn tính toán lưu lượng thấm cho phép qua toàn bộ thân đập theo các tiêu chuẩn hiện hành nhưng tuyệt nhiên không cho thấm trên mặt đập, càng không cho phép nước chảy thành dòng". Ông cho biết: "Về khe nhiệt và khe co dãn thì tùy theo quy mô, kích thước và tính chất của nền đập mà tư vấn bố trí các khe nối giữa các đoạn đập để đề phòng việc chuyển vị không đều giữa các đoạn đập do các nguyên nhân chênh lệch về lún, nhiệt độ và động đất. Tại các khe nhiệt và khe co dãn phải bố trí ít nhất là 1 hàng vật chắn nước, với đập cao như Sông Tranh 2 thông thường bố trí 2 hàng vật chắn nước, từ đỉnh đến chân đập bằng đồng hoặc bằng nhựa PVC có tuổi thọ hàng trăm năm nhưng phải đảm bảo tuyệt đối đảm bảo chất lượng không cho nước thấm qua các vật chắn. "Vì không có tài liệu đồ án thiết kế để nghiên cứu và xem xét nên chúng tôi không thể xác định được thật đúng nguyên nhân do thiết kế hay thi công nhưng với những nhận biết qua các kênh thông tin như trên có thể xét đoán được là các khớp nối ở khe nhiệt hoặc khe co giãn, khe lún bị hỏng", chuyên gia của Hội đập Việt Nam đánh giá. Ngoài ra, ông Hồng cũng cho rằng, với cách xử lý hiện nay của Ban quản lý dự án là bịt các khe để hạn chế nước thấm bằng keo sẽ không đem lại kết quả vì không thể bịt được dòng chảy có áp lực bằng các công nghệ đơn giản và thô sơ như vậy. Hiện nay cũng không có phụ gia nào có khả năng làm đông cứng nhanh khi nhét vào khe nứt để ngăn dòng chảy có áp lực lớn. Theo chúng tôi, không thể xem thường hiện tượng ở đập thủy điện này. Vì dòng chảy qua khe nứt của đập với áp lực cột nước lớn sẽ xói mòn các vật liệu xung quanh và mở rộng một cách nhanh chóng các vết nứt và việc cứu chữa sẽ vô cùng khó khăn. Nguy cơ vỡ đập sẽ cao khi có những tác động mạnh do sóng bão hoặc động đất", ông Hồng nhấn mạnh. Nguồn: http/vef.vn
