Chiến tranh đã lùi xa nhưng ký ức của một thời máu lửa vẫn vẹn nguyên trong tâm trí những người đã từng tham gia Đoàn xe thồ hoả tuyến Quảng Trị năm xưa. Trong số họ, người còn, người mất đều có chung mong muốn được Đảng, Nhà nước biết đến, được sử sách ghi danh. Thanh Hóa là một trong những địa phương đóng góp nhiều sức người, sức của cho hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ của dân tộc. Đoàn xe thồ hoả tuyến Quảng Trị được thành lập vào những năm tháng chiến tranh ác liệt nhất (năm 196. Thực hiện lời dạy của Bác và phát huy truyền thống đoàn xe thồ Điện Biên năm xưa, Trung ương giao cho Thanh Hoá huy động khoảng 5.000 xe đạp thồ, lấy tên là Đoàn xe thồ hoả tuyến Quảng Trị, phục vụ tại tuyến lửa Bình Trị Thiên. Những người lính của đoàn xe thồ hỏa tuyến Quảng Trị chụp ảnh lưu niệm mừng ngày gặp mặt. Đoàn xe thồ hỏa tuyến Quảng Trị do đồng chí Hoàng Văn Hiều, Thường vụ Tỉnh uỷ làm Trưởng ban; đồng chí Lê Văn Tào, Trưởng ty Giao thông (nay là Sở Giao thông vận tải) làm phó ban. Tại huyện Yên Định, Thường vụ Tỉnh uỷ Thanh Hoá giao cho đồng chí Lê Ngọc Đắc làm trưởng đoàn. Đoàn Yên Định huy động được 317 cán bộ, chiến sỹ và chia làm 3 đại đội, 9 trung đội, 27 tiểu đội. Ngay sau khi được thành lập, các cán bộ chiến sỹ đã hoà vào cuộc chiến để nhanh chóng vận chuyển lương thực, đạn dược vào chiến trường Bình Trị Thiên, túi bom khổng lồ của đế quốc Mỹ thời điểm bấy giờ. Kể về những năm tháng gian khó ấy, đồng chí Lê Ngọc Đắc không giấu được niềm tự hào: "Ngay sau khi nghe Đoàn bộ Thanh Hoá phát động, nhân dân Yên Định ai cũng đồng lòng hăng hái tham gia, chỉ trong một thời gian ngắn, chúng tôi đã huy động được trên 300 cán bộ, chiến sỹ tham gia. Ngay sau đó, đoàn bắt tay ngay vào việc, hướng hành quân của đoàn xe thồ là từ Nghệ An vào Quảng Bình rồi sang Lào trú ẩn, khi có thời cơ thì từ Lào đưa lương thực, đạn dược chi viện cho chiến trường miền Nam. Trong suốt cuộc hành quân, đoàn đã vượt qua bao gian khổ. Trên đầu, dưới chân mìn lá, mìn đĩa khắp nơi. Những nơi đoàn xe đi qua, đâu đâu cũng thấy vắt, muỗi rừng, sốt rét ác tính… khiến cho chuyến đi của chúng tôi càng gian nan, vất vả. Nhưng với tinh thần tất cả vì miền Nam ruột thịt, chúng tôi đã vượt qua mọi thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ". Chiến tranh đã lùi xa, những người chiến sỹ xe thồ năm xưa giờ đang bận rộn với cuộc sống đời thường. Trong số họ, có người còn, người mất. Nhưng khi gặp chúng tôi, ai cũng rất vui và hồ hởi, họ say sưa kể về những năm tháng hòa hùng ấy. Tuy nhiên, có một điều đáng buồn là những cống hiến của các chiến sỹ xe thồ năm xưa ở Thanh Hoá nói chung và Yên Định nói riêng vẫn chưa được nhiều người biết đến. Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Ngọc Đắc cho biết: "Những người từng tham gia Đoàn xe thồ hoả tuyến Quảng Trị năm xưa chỉ mong muốn một điều là được Đảng và Nhà nước biết đến. Còn một số đồng chí chưa được cấp kỷ niệm chương, chúng tôi đề nghị Nhà nước xem xét, trao tặng". Mong muốn của những người lính xe thồ Thanh Hoá là chính đáng, rất mong được Đảng, Nhà nước, các ban ngành sớm xem xét giải quyết. Tân Thành - Thanh Tuấn Nguồn: http/kinhtenongthon.com