Chiều 31/8, Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam (Vietfores) họp báo, chính thức lên tiếng bác bỏ vu cáo thiếu minh bạch của Tổ chức Môi trường phi chính phủ Environmental Investigation Agencey (EIA), có trụ sở ở Anh, khi tổ chức này kết luận một số doanh nghiệp xuất khẩu gỗ của Việt Nam sử dụng gỗ bất hợp pháp. Sau tiếng oan con cá tra, giờ đến lượt ngành xuất khẩu gỗ Việt Nam chịu oan ức bởi một tổ chức môi trường phi chính phủ. Sự vu khống này ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của ngành xuất khẩu gỗ Việt Nam. EIA bóp méo sự thật Trước đó, EIA đã tổ chức một cuộc họp báo tại Bangkok, Thái Lan công bố kết luận điều tra với tiêu đề “Crossroads-The Illicit Timber Trade between Laos and Vietnam” tạm dịch ra Tiếng Việt là "Giao lộ - Thương mại gỗ bất hợp pháp giữa Lào và Việt Nam" vào ngày 28/7/2011. Tuy nhiên, không mời đại diện Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam đến dự. Tại buổi họp báo, EIA cáo buộc một số công ty của Việt Nam mua gỗ bất hợp pháp từ Lào và sử dụng nguyên liệu này sản xuất đồ gỗ xuất khẩu (XK) sang thị trường EU và Mỹ. Theo ông Nguyễn Tôn Quyền, Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, EIA cáo buộc này hoàn toàn thiếu cơ sở với các số liệu thông tin sai lệch, bóp méo, gây tác động bất lợi cho các doanh nghiệp gỗ Việt Nam. Ông Quyền khẳng định, phương pháp và quy trình điều tra của EIA không minh bạch, công khai, đưa ra những thông tin không đúng sự thật. Để chứng minh cho lập luận này, ông Quyền cho biết EIA không có các số liệu cụ thể, cử người giả danh là khách hàng mua gỗ để tiếp cận với một số doanh nghiệp Việt Nam, ghi âm, ghi hình ảnh bí mật, đặt nhiều câu hỏi mờ ám, trong khi người được phỏng vấn không biết rõ mục đích điều tra. Hầu hết các trích dẫn trả lời của một số cá nhân trong báo cáo của EIA không phải là người có trách nhiệm phát ngôn của doanh nghiệp. “Ví dụ như họ chỉ hỏi công ty của anh hoặc chị có xuất khẩu gỗ sang EU hay không, khi đó, chắc chắn người trong công ty sẽ nói có vì hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam đều có xuất khẩu gỗ sang thị trường Mỹ và EU. Nhưng họ không hỏi gỗ của công ty xuất khẩu sang EU có phải là gỗ nhập khẩu từ Lào hay không rồi đưa ra kết luận doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu gỗ từ Lào rồi xuất khẩu sang EU. Thậm chí, họ còn đưa ra các hình ảnh cắt ghép từ năm 2008 để làm minh chứng”, ông Quyền cho biết. Vietfores khẳng định cáo buộc của EIA là bóp méo sự thật. Ảnh: Như Biển. “Gỗ của doanh nghiệp Việt Nam đều hợp pháp” Ông Quyền khẳng định các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu từ Lào vào Việt Nam hoàn toàn là gỗ có nguồn gốc hợp pháp. Theo ông Quyền, gỗ các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu từ Lào đều được Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào cho phép khai thác theo chỉ tiêu khai thác hàng năm, khai thác tận thu từ giải phóng mặt bằng để xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng; được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Lào cấp giấy phép xuất khẩu và chỉ định công ty đối tác; gỗ được đóng búa lâm nghiệp; và hòan thành các nghĩa vụ tài chính và thuế theo quy định của pháp luật Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Trước quá trình xuất khẩu gỗ sang Việt Nam, các cơ chức năng của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào như: Thanh tra lâm nghiệp, Hải quan đã kiểm tra chặt chẽ đảm bảo gỗ có nguồn gốc hợp pháp mới làm các thủ tục thông quan hành hóa. Khi nhập khẩu làm thủ tục gỗ vào Việt Nam, cơ quan Hải quan Việt Nam tiếp tục kiểm tra, giam sát đảm bảo gỗ hợp pháp mới cho phép thông quan. Trong suốt quá trình chu chuyển gỗ sau khi nhập khẩu, gỗ luôn được các cơ quan thẩm quyền Việt Nam như: Kiểm lâm, Công an, Quản lý thị trường giám sát. Hơn nữa ông Quyền cho hay: "gỗ nhập khẩu từ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào các doanh nghiệp Việt Nam không sử dụng để sản xuất các sản phẩm gỗ xuất khẩu vào thị trường Mỹ và EU". Những năm gần đây, các doanh nghiệp Việt Nam nhập khoảng từ 200.000 đến 250.000 m3 gỗ các loại từ Lào, số gỗ này chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong khoảng 4 triệu m3 gỗ nhập khẩu hàng năm của Việt Nam. Gỗ nhập khẩu từ Lào chủ yếu được các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm: ván sàn, cửa đi, của sổ, cầu thang, tủ bếp, gỗ xây dựng cho tiêu dùng nội địa chứ không dùng để sản xuất đồ gỗ nội thất xuất khẩu vào thị trường EU, Mỹ, Nhật… vì giá thành cao nguyên liệu cao, công nghệ sản xuất không phù hợp, không hợp thị hiếu của người tiêu dùng từ các thị trường này. Từ nhiều năm nay, các sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào thị trường EU chủ yếu là các sản phẩm bàn, ghế ngoài trời đều được chế biến từ gỗ rừng trồng nhập từ nguồn có chứng chỉ FSC. Tuy trước mắt chưa hợp đồng của doanh nghiệp xuất khẩu gỗ nào sang hai thị trường Mỹ và EU bị cắt, nhưng theo nhận định, những thông tin EIA công bố sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của ngành công nghiệp gỗ. Ông Trần Lê Huy, Tổng thư ký Hiệp hội sản xuất và xuất khẩu gỗ Bình Định, cho hay, ngay sau khi có báo cáo của EIA, một số đối tác đã liên lạc qua điện thoại yêu cầu giải trình cụ thể vấn đề này, và yêu cầu chứng từ chứng minh cụ thể hơn. Theo ông Trần Đức Sinh, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ đã hết sức nỗ lực đầu tư công nghệ để đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu. Năm 2010, tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ 3,4 tỷ USD, năm nay dự kiến sẽ tăng lên khoảng 4 tỷ USD. Mỹ, EU và Nhật Bản là ba thị trường lớn của ngành công nghiệp gỗ Việt Nam. Việt Nam đang là nước xuất khẩu gỗ đứng đầu các nước Đông Nam Á, là nước xuất khẩu lớn thứ 10 trên thế giới. Ở Việt Nam, gỗ là ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn thứ 5. Hiệp hội Gỗ và Lâm sản đã gửi thư bác bỏ các nội dung sai sự thật tới tổ chức EIA, Tổng cục Môi trường của EU, đại diện Liên minh châu Âu tại Hà Nội từ ngày 24/8. Sau ngày 2/9, Hiệp hội sẽ gửi thư phản đối và chứng minh sự sai lầm của bản báo cáo tại các diễn đàn gỗ thế giới nếu chưa có phản hồi của EIA. Như Biển - Bảo An
