“Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị” tái hiện trang sử hào hùng của mảnh đất Quảng Trị anh hùng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, nhất là huyền thoại về mùa Hè đỏ lửa 1972. Đặc biệt nhất, cuốn sách lần đầu tiên công bố danh sách hơn 4.000 anh hùng liệt sỹ đã hy sinh trong 81 ngày đêm chiến đấu. Ngày 5/7, Trung tâm Thông tin Truyền thông vì Môi trường phát triển, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tổ chức giới thiệu cuốn Đại sách Độc bản với tên gọi “Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị” (kích thước 1m x 0,7m) đã xác lập kỷ lục Việt Nam lưu danh các liệt sỹ hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. Cuốn sách gồm có 4 phần chính: Quảng Trị, Thành cổ Quảng Trị - Địa danh và những dấu ấn lịch sử: Viết về sức mạnh và truyền thống hào hùng của mảnh đất Quảng Trị kiên cường, bất khuất trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc; Thành cổ Quảng Trị, Huyền thoại mùa Hè đỏ lửa -1972: Tái hiện lại trang sử hào hùng trong 81 ngày đêm quân và dân ta chiến đấu quả cảm để giữ thành; Tên anh đã thành tên Đất nước: Danh sách hơn 4.000 liệt sỹ hy sinh trong 81 ngày đêm lần đầu tiên được công bố; Thành cổ Quảng Trị, một thời và mãi mãi: Là những trang viết, những bài thơ, khúc nhạc về ký ức Thành cổ Quảng Trị mùa hè 1972 của những người lính đã đi qua cuộc chiến. Đại tá Trần Ngọc Long, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1, E48 Thạch Hãn- F320B, cho biết lần đầu tiên, tên tuổi những liệt sỹ, những người đồng đội đã ngã xuống trên Thành cổ Quảng Trị, trên dòng sông Thạch Hãn sau gần 40 năm, nay đã được đăng trang trọng trên cuốn sách. Đáp ứng nguyện vọng cháy bỏng của hàng vạn thân nhân các gia đình liệt sỹ. Ngược quá khứ, tìm nguồn gốc... Thành Cổ Quảng Trị nằm ngay ở trung tâm thị xã Quảng Trị, cách quốc lộ 1A khoảng 2km về phía Đông, cách bờ sông Thạch Hãn 500m về phía Nam. Đây vừa là công trình thành luỹ quân sự, vừa là trụ sở hành chính của nhà Nguyễn trên đất Quảng Trị từ năm 1809 đến năm 1945. Theo các nguồn tài liệu thì vào đầu thời Gia Long, thành được xây dựng tại phường Tiền Kiên (Triệu Thành - Triệu Phong), đến năm 1809, vua Gia Long cho dời đến xã Thạch Hãn (nay là phường 2 thị xã Quảng Trị). Bộ phận kiến trúc chính tạo ra diện mạo vòng quanh của thành Quảng Trị là Phòng thành (Thành ngoài). Cùng những công trình kiến trúc mang các chức năng khác nhau liên quan đến một trung tâm hành chính, được xây dựng và bố trí bên trong Nội thành theo mô hình chung như nhiều tỉnh thành khác. Thành ngoài (Phòng thành) được xây bằng gạch, tổng thể có hình vuông. Thành được cấu trúc theo kiểu Vauban. Đặc điểm của thành lũy cấu trúc theo kiểu Vauban là cả một hệ thống phức hợp các công trình kiến trúc liên quan chặt chẽ với nhau và mang tính chất phòng thủ rất vững chắc. Nhìn toàn cục nó bao gồm các bộ phận chính, kể từ trong thành ra bên ngoài như sau: lũy, pháo đài, tường bắn, những pháo nhãn hay pháo môn, đường phòng hộ chân thành ngoài, hào, đường ngoài hào hay gọi là thành giai, đường kín. Cụ thể, lúc đầu, thành được đắp bằng đất, đến năm 1827, vua Minh Mạng cho xây lại bằng gạch. Khuôn viên Thành Cổ Quảng Trị có dạng hình vuông với chu vi tường thành là 481 trượng 6 thước (gần 2000m), cao 1 trượng 94m), dưới chân dày 3 trượng (12m). Bên ngoài thành có hệ thống hào rộng bao quanh. Bốn góc thành là 4 pháo, đài cao, nhô hẳn ra ngoài. Các cửa: Tiền, Hậu, Tả, Hữu xây vòm cuốn, rộng 3,4m, phía trên có vọng lâu, mái cong, lợp ngói, cả 4 cửa đều nằm chính giữa 4 mặt thành. Nội thành có các công trình kiến trúc như Hành cung, cột cờ, dinh Tuần Vũ, dinh án Sát, dinh Lãnh Binh, Ty Phiên, Ty Niết, kho thóc, nhà kiểm học, trại lính … Trong đó, Hành cung được xem là công trình nổi bật nhất: bao bọc xung quanh là hệ thống tường dày, chu vi 400m, có hai cửa. Hành cung là một ngôi nhà rường, kết cấu 3 gian, 2 chái, mái lợp ngói liệt, trên có trang trí các hoạ tiết: rồng, mây, hoa, lá… Đây là nơi để vua ngự và thăng quan cho các quan cấp tỉnh ở Quảng Trị hay tổ chức các lễ tiết trong năm. Thế nhưng, cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, khi thực dân Pháp đặt chính quyền bảo hộ thì Thành cổ lại có thêm nhà lao, toà mật thám, trại lính khố xanh, cơ quan thuế đoạn... Từ năm 1929 đến năm 1972, nhà lao Quảng Trị là nơi giam cầm các chiến sĩ cộng sản và những người yêu nước và chính nơi đây đã trở thành trường học chính trị, để rèn luyện ý chí son sắt, đấu tranh trực diện với kẻ thù của những người yêu nước. ... Dấu ấn lịch sử Hơn 160 năm tồn tại dưới thời quân chủ và thực dân, Thành cổ là trung tâm chính trị của Quảng Trị. Dưới thời tạm chiếm Mỹ - ngụy biến Thành Cổ thành khu quân sự, làm kho tàng quân đội và trung tâm chỉ huy chiến dịch toàn tỉnh, đồng thời mở thêm nhà giam để đàn áp phong trào cách mạng. Vì vậy, nơi đây đã chứng kiến nhiều cuộc đấu tranh chống Mỹ trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1968 và các trận chiến đấu oai hùng của quân và dân ta. Tiêu biểu là cuộc chiến đấu ngoan cường đánh trả các đợt phản kích tái chiếm Thành Cổ của Ngụy quyền Sài Gòn trong suốt 81 ngày đêm mùa hè đỏ lửa năm 1972 - còn gọi là đợt 1 của Chiến dịch phòng ngự Quảng Trị (28/6 - 16/9/1972) của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam, đánh bại cuộc phản công của quân đội Sài Gòn được không quân và hải quân Mỹ yểm hộ. Kết quả cả ba đợt trong Chiến dịch phòng ngự Quảng Trị (28/6/1972 - 31/1/1973), quân và dân ta đã loại ra khỏi vòng chiến đấu 29.000 tên địch (bắt 226), diệt 1 lữ đoàn và 12 đại đội; phá hủy 345 xe tăng, thiết giáp (thu 13 xe), 273 khẩu pháo, bắn rơi 169 máy bay, bắn chìm 9 tàu chiến, thu gần 1.000 súng các loại, giữ vững khu vực giải phóng bắc sông Thạch Hãn. Chiến thắng Quảng Trị góp phần to lớn vào việc buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris (27/1/1973) về chấm dứt chiến tranh lập lại một nền hòa bình ở Việt Nam và rút toàn bộ quân chiến đấu Mỹ ra khỏi miền Nam nước ta. Di sản hôm nay Thành Cổ Quảng Trị được bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng di tích Quốc gia theo quyết định số 235/VH - QĐ ngày 12/12/1986. Năm 1994, Thành Cổ Quảng Trị lại được xếp vào danh mục những di tích Quốc gia đặc biệt quan trọng. Do phải gánh chịu một khối lượng bom đạn khổng lồ trong chiến tranh nên từ sau hoà bình lập lại, Thành Cổ chỉ còn dấu vết của một số đoạn thành, lao xá, cổng tiền, hậu... Hiện nay, Thành cổ được Nhà nước đầu tư để tôn tạo các khu vực: Khu ghi dấu ấn về cuộc chiến đấu 81 ngày đêm ở góc Đông Nam; tái tạo lại chiến trường năm 1972 với hầm hào, công sự, hố bom… Tại đây sẽ đặt 81 khối đá tự nhiên tạc văn bia mô tả cuộc chiến đấu phi thường của quân và dân ta. Khu phục dựng Thành cổ nguyên sinh: ở phía Đông Bắc, thu nhỏ kiến trúc các công trình cổ, trồng một rừng mai vàng để gợi biểu tượng non Mai sông Hãn... Thành cổ Quảng Trị đang là điểm dừng chân thu hút nhiều du khách trên hành trình xuyên Việt vì những câu chuyện huyền thoại và chứng tích bi tráng của nơi từng diễn ra trận đánh đẫm máu giữa quân dân ta với Mỹ ngụy. Vào viếng Thành cổ, ngoài đài tưởng niệm chính ở trung tâm, góc cửa thành phía đông có thêm một Đài chứng tích sinh viên - chiến sĩ Thành cổ. Và đây là điều rất đặc biệt vì những người lính ở mặt trận Thành cổ mang những nét riêng bởi hầu hết họ là sinh viên của các trường đại học tại Hà Nội, tất cả đều còn rất trẻ cùng lên đường theo tiếng gọi của Tổ quốc. Nguồn: baodatviet.vn
Ngày 5/7, Trung tâm Thông tin Truyền thông vì Môi trường phát triển, NXB QĐND, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tổ chức giới thiệu cuốn “Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị”. Hoàn thiện đại sách "Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị”. Đây là cuốn đại sách dộc bản với kích thước 1m x 0,7m, xác lập kỷ lục Việt Nam lưu danh các liệt sỹ hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. Đây là tác phẩm thứ bảy trong bộ sách "Huyền thoại Việt Nam" của Dự án Văn hóa “Uống nước nhớ nguồn” sau tác phẩm đã xuất bản trước đó là: "Huyền thoại Điện Biên;" "Huyền thoại Côn Đảo," "Huyền thoại Trường Sơn;" "Huyền thoại Thanh niên xung phong;" "Huyền thoại U Minh," "Huyền thoại Phú Quốc." Cuốn sách được hoàn thành trong hai năm, với cuộc hành trình hành hương khắp mọi miền Tổ quốc để sưu tầm danh sách các liệt sỹ. “Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị” tái hiện lại trang sử hào hùng của mảnh đất Quảng Trị anh hùng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, nhất là huyền thoại về mùa Hè đỏ lửa 1972, với 81 ngày đêm bất khuất giữ thành. Đặc biệt nhất, cuốn sách lần đầu tiên công bố danh sách hơn 4.000 anh hùng liệt sỹ đã hy sinh trong 81 ngày đêm chiến đấu ở chiến trường Quảng Trị. Cuốn sách gồm có 4 phần chính: Quảng Trị, Thành cổ Quảng Trị - Địa danh và những dấu ấn lịch sử: Viết về sức mạnh và truyền thống hào hùng của mảnh đất Quảng Trị kiên cường, bất khuất trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc; Thành cổ Quảng Trị, Huyền thoại mùa Hè đỏ lửa -1972: Tái hiện lại trang sử hào hùng trong 81 ngày đêm quân và dân ta chiến đấu quả cảm để giữ thành; Tên anh đã thành tên Đất nước: Danh sách hơn 4.000 liệt sỹ hy sinh trong 81 ngày đêm lần đầu tiên được công bố; Thành cổ Quảng Trị, một thời và mãi mãi: Là những trang viết, những bài thơ, khúc nhạc về ký ức Thành cổ Quảng Trị mùa hè 1972 của những người lính đã đi qua cuộc chiến. “Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị” được in 10.000 bản để dành tặng các gia đình liệt sỹ và một đại sách độc bản được lưu giữ tại Bảo tàng Thành cổ Quảng Trị. Đại tá Trần Ngọc Long, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1, E48 Thạch Hãn- F320B, cho biết lần đầu tiên, tên tuổi những liệt sỹ, những người đồng đội đã ngã xuống trên Thành cổ Quảng Trị, trên dòng sông Thạch Hãn sau gần 40 năm, nay đã được đăng trang trọng trên cuốn sách. Đáp ứng nguyện vọng cháy bỏng của hàng vạn thân nhân các gia đình liệt sỹ. 7h30 phút ngày 8/7/2011, đại sách sẽ được rước bằng xe Nghi lễ Quân đội Nhân dân Việt Nam đi qua các tuyến phố chính ở Hà Nội như Trần Thái Tông, Phạm Hùng, Trần Duy Hưng, Nguyễn Chí Thanh, Kim Mã, Nguyễn Thái Học, Hoàng Diệu cuối cùng sẽ hành trình vào Quảng Trị. Nguồn: Báo Đất Việt
