Truyền thuyết kể lại rằng: Hoa Đà là danh y thời Tam Quốc, một hôm có một người đến tìm ông để chữa bệnh. Người này gầy guộc, sắc mặt vàng vọt, sắc mặt vàng vọt, niêm mạc hai mắt mang màu mơ chín, Đây là chứng "hoàng đản"(Vàng da), căn bệnh mà ngày nay y học hiện đại gọi là viêm gan vàng da. Khi đó Hoa Đà chưa có cách chữa trị bèn nói: "Căn bệnh này tôi không chữa được!". Người này nghe vị danh y nói vậy đành về nhà và cũng không nghĩ chuyện chữa bệnh nữa.Một năm trôi qua, tình cờ Hoa Đà gặp lại người nọ, thấy thân hình khoẻ mạnh, sắc mặt hồng hào, dáng đi nhanh nhẹn, vui vẻ, Hoa Đà rất ngạc nhiên, hỏi: "Ai đã chữa được chứng nan y này vậy?” Người nọ nói: “Không ạ, cháu không uống thuốc của ai cả, mấy năm mất mùa, cơm gạo chẳng đủ nên cháu phải lên núi hoá rau dại để ăn, không biết sao ăn suốt 1 năm thì thấy người khoẻ mạnh". Nghe vậy, Hoa Đà vội nhờ cô gái dẫn đi xem loại rau đó. Thì ra đó là một loại cây thân thảo, cao gần 1m, hình trụ thẳng, đơn hay có khi phân cành, nhánh, lá phía dưới mọc đối, lá phía trên có khi mọc cách, phiến lá hình trứng nhọn, mép răng cưa thưa, cuống lá ngắn 3-5mm. Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc xếp thành chùm, hình bông, dài 30-40cm. Tràng hoa mầu tía hay lam, chia 2 nở thành 4 van, trong nhiều hạt nhỏ. Lá mùi thơm, vị cay, hơi đắng. Mùa hoa quả tháng 4-9. Trong đông y thì đây là một vị thuốc khá quen thuộc có tên là Hoàng cao đầu Hoa Đà nghiên cứu khả năng chữa trị của hoàng cao đối với chứng bệnh viêm gan vàng da thì thấy hầu hết bệnh nhân đều khỏi sau khi dùng hoàng cao làm rau ăn trong một tháng. Hoa Đà mừng khôn xiết và sau đó để tránh nhầm lẫn đã đặt tên cho vị thuốc này là "nhân trần". Theo đông y thì Nhân trần có vị đắng, cay, mát. Công dụng: -Thanh nhiệt lợi thấp, trị thấp nhiệt hoàng đản, tiểu tiện không lợi, phong ngứa lở ghẻ… -Ngoài tác dụng làm thuốc, về mùa hè Nhân trần còn được dùng như một loại chè có tác dụng thanh nhiệt, tiêu khát rất được ưa chuộng. Ở miền Bắc thì nhân trần đá là món rất được ưa thích của tất cả mọi tầng lớp. Thường thì vào một hàng trà đá bên đường, con trai thì gọi trà đá, con gái thì uống nhân trần. Vừa ngọt, vừa thơm, lại vừa mát! Khà khà khà... Hàng trà - nhân trần đá tại Hà nội Ở đây mình chỉ giới thiệu các cách dùng thông thường để giải khát về mùa hè và một số phương pháp đơn giản điều trị viêm gan vang da do thấp nhiệt Trước tiên thì phải tìm hiểu triệu chứng đơn giản của viêm gan do thấp nhiệt đã. Vì nếu dùng không đúng sẽ không có tác dụng tốt. Thậm chí còn gây bệnh nặng hơn. Triệu chứng của viêm gan hoàng đản do Can nhiệt tỳ thấp: Miệng đắng, không muốn ăn, bụng đầy trướng, ngực sườn đầy tức, nóng nhiều ở vùng gan, da vàng sắc tối, tiểu tiện vàng, đại tiện táo, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng. Mạch huyền. Cách dùng: - Nhân trần 30g thái vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút có thể dùng được, thêm một chút đường phèn uống thay nước, dùng phòng bệnh do thấp nhiệt gây ra, điều trị viêm gan cấp và mạn tính hoặc uống giải khát thong thường về mùa hè. **************** -Nhân trần 300g, - sinh địa 60g , - trà 30g. Ba vị tán vụn, mỗi ngày lấy 30g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 10-15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày. Dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính. ***************** -Nhân trần 300g - Bồ công anh 30g - Râu ngô 50g - Thảo quyết minh: 30g Hãm nước uống có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, điều trị viêm gan, lợi tiểu, phòng sỏi thận, tiết niệu… ******************* Trà thanh nhiệt: Nhân trần 20g, thảo quyết minh(hạt muồng) 10g, cam thảo: 4g, tâm sen 8g, cúc hoa: 5g, hoa hoè: 8g. Hãm trà uống hàng ngày. ************ Trong đông y có rất nhiều bài thuốc cổ phương dùng trong chữa viêm gan do thấp nhiệt, nhưng ở đây mình chỉ giới thiệu những phương pháp dễ dùng. Hy vọng giúp ích cho các bạn trong mùa hè sắp tới và cho những người đang điều trị viêm gan vàng da mãn tính!
